Łukasz Lewczuk

Copywriter i publicysta

11 lutego 2024

Narzędzia w warsztacie - Profi czy DIY?

O tym, że w każdym warsztacie w którym dokonuje się technicznej obsługi pojazdów, potrzebne są profesjonalne narzędzia, nikogo nie trzeba przekonywać. W gruncie rzeczy każda praca powinna być wykonywana przy użyciu właściwie dobranych narzędzi wysokiej jakości. I nie chodzi tu tylko o narzędzia ręczne, ale też o całą gamę elektronarzędzi zasilanych sieciowo, jak też z baterii.

 

By móc sprawnie zaopatrzyć się w profesjonalne narzędzia, należy zdobyć wiedzę pozwalającą na umiejętne odróżnienie amatorskich produktów od produktów profesjonalnych. Część różnic jest widoczna gołym okiem, pewne informacje można też wywnioskować z cen narzędzi – te amatorskie bywają tańsze o 80-90% od swych profesjonalnych odpowiedników. Najwięcej jednak można dowiedzieć się poprzez pracę narzędziami – to wtedy najdobitniej można się przekonać, na ile profesjonalne jest dane narzędzie, bez względu na to czy chodzi o klucz płasko-oczkowy, klucz dynamometryczny, wkrętak płaski, wkrętarkę akumulatorową, czy szlifierkę kątową.

 

Narzędzia ręczne

Amatorskie narzędzia ręczne z reguły już od strony wizualnej odstają od profesjonalnych. Najczęściej pobieżne oględziny pozwalają zauważyć, iż narzędzia takie, oferowane masowo w formie zestawów w marketach budowlanych DIY oraz coraz powszechniej w supermarketach FMCG, nie są wykonane dokładnie, są podejrzanie tanie, ich rękojeści nie są pokryte miękkimi materiałami, które podwyższają ergonomię ich użytkowania. Z reguły uchwyty i rękojeści takich narzędzi pokryte są tanim i twardym plastikiem, nierzadko zsuwającym się z samego narzędzia (np. okładziny na rękojeściach najtańszych amatorskich kombinerek czy szczypiec). Kolejną wskazówką sugerującą fakt obcowania z tanią „chińszczyzną” jest krzykliwa kolorystyka i nieznana nazwa czy raczej marka produktu. Uznani producenci to duże przedsiębiorstwa, posiadające przedstawicielstwa w wielu krajach lub wręcz na całym kontynencie. Odnalezienie ich strony internetowej lub ich oficjalnego serwisu poprzez wyszukiwarkę internetową nie nastręcza z reguły żadnych trudności. Natomiast za produktami nie markowymi, amatorskimi, najczęściej nie stoi żadna strona www, są one w pewnym sensie „nienamierzalne”. Ich nazwy to naprędce wymyślone zbitki słowne, stosowane dla serii produkcyjnych wykonanych na konkretne zamówienie dowolnego importera.

Każde narzędzie ręczne przed zakupem warto wziąć w ręce, by ocenić jego ergonomię, jakość materiałów z jakich jest wykonane, jakość spasowania i połączenia poszczególnych części i komponentów, stopień wygładzenia krawędzi, które nie powinny być ostre, a także po to by wykonać ręczną próbę odporności na wyginanie lub ściskanie. Takie testy mogą często wykazać nie tylko niski poziom jakości narzędzi, ale wręcz zasugerować, iż są niebezpieczne dla użytkowników. Zdarza się, że wkrętak pozwala się wygiąć pod naciskiem zaledwie 20 N, zaś klucz płaski wpierw udaje się odgiąć o 20-30º od osi wzdłużnej po czym nagle pęka. Powszechne są sytuacje gdy mechanizmy grzechotkowe pod bardzo małym obciążeniem ulegają zerwaniu, zaś klucze dynamometryczne wskazują ta samą wartość siły, niezależnie od tego, czy obciążamy je siłą 10 niutonów czy 12. Takie narzędzia nie zasługują nawet na miano amatorskich, są po prostu atrapami, niebezpiecznymi bublami nie spełniającymi żadnych norm UE.

Kolejną cechą odróżniającą narzędzia amatorskie od profesjonalnych jest ich niedokładność wykonania objawiająca się w tym, iż elementy które powinny być identyczne – np. powielane bity lub nasadki w zestawie dedykowanym dla mechaników – niestety różnią się między sobą. W takiej sytuacji należy zrezygnować z zakupu takiego zestawu, gdyż zapewne zachowanie poszczególnych elementów podczas pracy będzie też różne i może dojść do uszkodzenia narzędzia, elementu nad którym pracujemy, czy też wręcz do zranienia użytkownika.

Droższe narzędzia amatorskie zdradzają swój brak profesjonalności dopiero podczas pracy. Zdarza się, że klucze ocenione od strony wizualnej jako całkiem profesjonalne, podczas odkręcania śrub – nierzadko skorodowanych - nagle pękają, wyginają się, niszcząc przy tym łebki śrub lub krawędzie nakrętek. Oznacza to często, że zostały wycięte z blachy a następnie wygładzone, lub wytopione prawidłowo, lecz nie z takiego stopu stali, jaki powinien zostać do nich użyty. Dlatego nawet jeśli interesujący nas zestaw wygląda całkiem profesjonalnie, warto pokusić się o odnalezienie informacji dotyczącej materiałów, z jakich wykonane są jego elementy. Profesjonalne narzędzia od markowych producentów z reguły ujawniają taką informację, poprzez zamieszczenie na opakowaniu lub na samych narzędziach symboli metali wykorzystanych do uzyskania stopu. Standardem dla większości kluczy jest stal CrV (chromowo-wanadowa), często spotyka się też domieszki molibdenu, czasem kobaltu. Tak dobrane składniki pozwalają uzyskać narzędzia bardzo odporne na nacisk i przeciążenia, ale jednak zachowujące pewną elastyczność, gdy przekroczony zostanie ich próg wytrzymałościowy. Tak na przykład powinno być z kluczami sześciokątnymi, potocznie zwanymi imbusami. Te profesjonalne, po przekroczeniu progu ich wytrzymałości powinny ulec wygięciu, zaś te amatorskie z reguły łamią się, odpryskując nagle z ogromną energią i stwarzając niebezpieczną dla użytkownika sytuację.

 

Elektronarzędzia

W przypadku narzędzi zasilanych energią elektryczną – obojętne czy pochodzącą z gniazdka czy też z baterii – strona wizualna może nam dużo zdradzić i zasugerować wnioski dotyczące poziomu ich profesjonalności w sposób identyczny jak ma to miejsce w przypadku narzędzi ręcznych. Tu również należy uważnie ocenić jakość materiałów, jakość spasowania poszczególnych elementów, warto sprawdzić czy istnieje strona internetowa producenta lub marki narzędzia, należy zastanowić się też nad ceną i ocenić czy nie jest podejrzanie niska. Jeśli mamy do czynienia z wiertarką bezudarową, do wiercenia w metalach, która wg specyfikacji ma poradzić sobie z otworami o średnicy do 10 mm i posiada płynną regulację obrotów, a tymczasem jej cena oscyluje między 100 i 150 zł, to z góry możemy założyć, iż taki produkt nie jest profesjonalny.

Bardzo dobrym nośnikiem informacji z których można wywnioskować wiele o poziomie profesjonalności elektronarzędzi, jest ich specyfikacja techniczna, która obowiązkowo powinna zostać umieszczona na opakowaniu. Oczywiście specyfikacje są inne w przypadku wspomnianych wiertarek, wymieniają inne dane w przypadku szlifierek kątowych i jeszcze inne w przypadku narzędzi akumulatorowych (wiertarko wkrętarki, klucze udarowe), ale w obrębie każdej z tych trzech grup elektronarzędzi można wymienić takie parametry umieszczone w specyfikacjach, które świadczą o przeznaczeniu narzędzia do zastosowań profesjonalnych lub tylko amatorskich.

 

Profesjonalne wiertarki przeznaczone do wykonywania otworów w metalach, powinny mieć moc znamionową w przedziale od 400 do 600 W, powinny oferować płynną regulację obrotów w zakresie mieszczącym się między 2500 a 3500 r.p.m. (bez obciążenia), blokadę wrzeciona i profesjonalny uchwyt wiertarski wykonany choć częściowo z metalu, oraz możliwość przełączenia na obroty w lewo przy zachowaniu podobnej mocy jak ta osiągana przy obrotach w prawą stronę. Istotna jest tez długość kabla zasilającego – amatorskie narzędzia często wyposażane są w kable o długości zaledwie 1.5 mb, na domiar złego wykonane z nieodpornego PCV zamiast olejoodpornej powłoki gumowej.

 

Jednoręczne szlifierki kątowe są elektronarzędziami służącymi do zupełnie innych zadań niż wiertarki, stąd ich specyfikacje wymieniają zupełnie odmienne parametry. W wielkim skrócie można przyjąć, iż jeśli taka szlifierka, obsługująca z reguły tarcze o średnicy 125 mm, nie ma blokady wrzeciona, obrotowego kołnierza ochronnego, gumowanej rękojeści bocznej, obrotów na poziomie od 7000 do 10 000 r.p.m., mocy w zakresie od 800 W do 1200-1400 W, zabezpieczenia przed przeciążeniem i przegrzaniem oraz długiego kabla zasilającego (najlepiej gumowanego), to nie jest narzędziem profesjonalnym. Jest jeszcze szereg dodatkowych cech, występujących powszechnie w najlepszych produktach dla profesjonalistów, jak choćby zabezpieczenie przed niekontrolowanym startem silnika po chwilowym zaniku prądu w sieci, ale można uznać, iż są one swoistym „dodatkowym luksusem”, a nie absolutną koniecznością.

 

Trzecia najpowszechniejsza grupa elektronarzędzi, to narzędzia akumulatorowe z wiertarko-wkrętarkami na czele. Podstawowe cechy tych profesjonalnych wyglądają następująco:

 

- duża pojemność baterii (3.0 – 5.0 Ah),

- wykonanie baterii w technologii litowo-jonowej,

- szybkie ładowanie każdej z dwóch baterii (15-45 minut),

- regulacja siły wkręcania,

- wysoki maksymalny moment obrotowy,

- automatyczna blokada wrzeciona narzędzia.

 

Powyższy katalog można oczywiście rozszerzyć o kilka dodatkowych cech, tak jak ma to miejsce w przypadku szlifierek kątowych i wiertarek, ale analiza już tych sześciu podstawowych parametrów pozwala na względnie prawidłowe oszacowanie wartości narzędzia i jego przydatności w profesjonalnych zastosowaniach.

 

Podsumowanie

Narzędzia amatorskie to najpowszechniej kupowane narzędzia na rynku polskim, oferowane w masowych ilościach, szybko zużywające się i natychmiast zastępowane kolejnymi tanimi i niestety kiepskimi produktami. Ich siłą jest bardzo niska cena. Większość z nich dość łatwo jest odróżnić od profesjonalnych produktów jeszcze przed zakupem – radzą sobie z tym nawet laicy. Niestety znajdują najwięcej nabywców, narażając ich na niebezpieczeństwo uszkodzenia elementów przy których są stosowane, lub wręcz stanowiąc zagrożenie dla zdrowia, a czasem nawet życia użytkowników. Dlatego by móc się cieszyć dłużej odpowiednio dobranymi narzędziami, warto poszerzać swoją wiedzę o nich oraz o ich producentach.

 

Łukasz Lewczuk

Ostatnie wpisy

Zamów tekst

Strona www stworzona w kreatorze WebWave.

 

email: lukaszlewczuk@teksty-dla-firm.pl

Łukasz Lewczuk

Copywriter i publicysta

Tel. 665 222 180